Trong bài này, chúng ta cùng tìm hiểu: Bản tin đồ họa (infographic) là gì, các dạng thức phổ biến và đặc trưng, thành phần cơ bản của một bản tin đồ họa.

>>Bài 2: NHỮNG YÊU CẦU VÀ LƯU Ý TRONG THIẾT KẾ BẢN TIN ĐỒ HỌA: Bấm xem

BẢN TIN ĐỒ HỌA VÀ CÁC DẠNG THỨC PHỔ BIẾN

Bản tin đồ họa là sự kết hợp giữa nội dung (văn bản/thông tin) với hình ảnh minh họa (ảnh, biểu đồ, biểu tượng…) nhằm tăng tính trực quan sinh động, hấp dẫn, truyền cảm hứng và thu hút sự chú ý của độc giả. Bản tin đồ họa thường được bố trí khoa học, đẹp mắt, có tính logic cao. Nội dung thông tin luôn diễn đạt ngắn gọn, cô đọng, súc tích, đan xen với hình ảnh nên dễ hiểu, dễ nhớ, dễ hình dung. Do đó, chỉ cần xem một bản tin đồ họa, độc giả có thể nắm bắt thông tin nhanh hơn so với những bản tin toàn chữ là chữ.

  Một số dạng thức phổ biến của bản tin đồ họa

Có quan điểm cho rằng một bức ảnh đẹp hàm chứa câu chuyện, nội dung, hoặc một bản tin đồ họa được thiết kế logic, trình bày mạch lạc, đẹp mắt có thể đáng giá hơn 1.000, 2.000, thậm chí 3.000 từ trong một bài viết, vì trí nhớ về hình ảnh, cảm xúc luôn tốt hơn trí nhớ về từ ngữ, vận động (điều này đã được các nhà khoa học chứng minh). Những gì chúng ta “đọc hoặc nghe thấy” thường không tốt bằng những gì chúng ta “thấy hoặc chạm vào”.

Ngày nay, cùng với long form/e-magazine/mega story (một dạng bài viết báo chí, câu chuyện phản ánh chuyên sâu được

Hiện nay, infographic (bản tin đồ họa/đồ họa thông tin) đã trở thành một thương hiệu, một bước tiến lớn giúp nâng cao hiệu quả công tác thông tin tuyên truyền của các cơ quan, đơn vị nói chung, các cơ quan báo chí nói riêng, đặc biệt là báo điện tử (báo mạng) và đang phát triển mạnh mẽ trên mạng xã hội.

trình bày đa phương tiện, có sự lồng ghép giữa chữ viết, ảnh, ảnh động, biểu tượng, video, âm thanh MP3…) và video motion graphic (video đồ họa chuyển động), bản tin đồ họa đã và đang được các cơ quan, đơn vị làm công tác tuyên truyền nói chung và các cơ quan báo chí nói riêng khai thác triệt để, phát triển mạnh mẽ trên cổng/trang thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị, trên mạng xã hội (Facebook, Zalo…) và trên báo điện tử.

Bản tin đồ họa thường được trình bày, thiết kế linh hoạt, sáng tạo ở nhiều dạng thức khác nhau, tùy vào nội dung, ý định của người thiết kế và mô típ xu hướng hiện nay (tiếp thị, giáo dục, cá nhân, doanh nghiệp, mạng xã hội…). Trong đó, có thể kể đến 07 dạng thức thiết kế sau: Giải thích về một vấn đề/khái niệm nào đó; trình bày một quy trình/tiến trình/tiểu sử của một nhân vật; so sánh giữa các đối tượng/nội dung của nhiều văn bản khác nhau; tóm tắt văn bản, khái quát một vấn đề cần truyền đạt; trình bày sơ đồ tư duy (hỗ trợ việc thể hiện ý tưởng khi nội dung có cấu trúc phức tạp); trình bày một nội dung kế hoạch/định hướng; thống kê số liệu (phân tích dữ liệu, mốc thời gian, sự tăng trưởng, phát triển như mật độ dân số, mức thu nhập, tăng trưởng GRDP, tỷ lệ kết quả...), giúp làm mềm mại những con số khô khan, những thông tin dài khó hiểu, khó nhớ.

ĐẶC TRƯNG, THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA BẢN TIN ĐỒ HỌA

Vì là bản tin báo chí nên bản tin đồ họa mang đặc trưng cơ bản của thông tin báo chí, thể hiện ở các khía cạnh sau: Tính khách quan, chân thực (phản ánh chính xác theo nội dung văn bản, sự kiện, hiện tượng, không được bóp méo, tô hồng); tính thời sự (thông tin trong bản tin đồ họa đưa đến công chúng về sự kiện mới nhất, giúp họ nhận thức kịp thời và có thái độ đúng đắn trước các sự việc, tình huống diễn ra trong đời sống xã hội); tính dự báo và định hướng dư luận xã hội (đòi hỏi thông tin phải chọn lọc, có hệ thống, có chủ đích của cơ quan tuyên truyền nhằm mục đích tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, định hướng dư luận); tính đại chúng (thông tin trong bản tin đồ họa phải phù hợp với tâm lý, trình độ dân trí, độ tuổi và đặc điểm nhận thức của nhiều đối tượng); tính tư tưởng (phục vụ cho những lợi ích, mục tiêu cụ thể, nhất định của cơ quan, tổ chức tuyên truyền tạo ra nó).

  05 thành phần cơ bản của một bản tin đồ họa

Mọi thông tin đồ họa muốn truyền tải cần có một cấu trúc mạnh mẽ, được suy nghĩ cẩn thận, công phu và logic. Điều này sẽ giúp độc giả theo dõi dòng chảy suy nghĩ và cách thể hiện tư duy trực quan sinh động của người thiết kế bản tin. Bố cục của một bản tin đồ họa giống như kết cấu một bài văn, bài viết, phải có phần giới thiệu mở đầu, nội dung và kết thúc (có thể khuyết) và trong một bản tin đồ họa thường có các thành phần sau:

Một là tiêu đề (tít báo): Cần ngắn gọn, hấp dẫn, khái quát toàn bộ nội dung bản tin. Hai là phần giới thiệu mở đầu (sapo/chapeau): Tóm lược và giới thiệu khái quát, cô đọng về chủ đề, nội dung bản tin đồ họa (nó đứng ngay sau tiêu đề, được xem như là một lời chào, lời giới thiệu, giúp độc giả tiếp tục hay dừng lại tìm hiểu bản tin). Ba là phân nhóm/tuyến nội dung định trình bày trong bản tin: Cần xác định các nhóm/tuyến nội dung trình bày, hoặc các chủ đề nhỏ khác nhau phục vụ cho chủ đề lớn hay tiêu đề chính, giúp người đọc đi từ nội dung này sang nội dung khác, từ chủ đề này sang chủ đề khác một cách từ từ, thoải mái, dễ hiểu, dễ nhớ và không bị choáng ngợp bởi một khối lượng thông tin khổng lồ không được phân luồng rõ ràng.

Bốn là nhãn và biểu đồ/hình ảnh minh họa: Trong các bản tin đồ họa không bao giờ thiếu “ngôn ngữ hình ảnh” là các biểu đồ/biểu tượng/hình ảnh minh họa cho từng gạch đầu dòng nội dung chi tiết, nhằm tăng tính trực quan, sinh động, hấp dẫn, dễ hiểu về những nội dung trong bản tin đang trình diễn cho độc giả cảm thụ. Do đó, nhãn biểu đồ/chú thích hình ảnh cần trình bày ngắn gọn với một vài từ cô đọng, súc tích để giải thích sáng rõ và làm thanh thoát bố cục bản tin. Năm là nguồn và chú thích: Nếu sử dụng các nguồn thông tin, tư liệu, hình ảnh khác nhau thì cần cung cấp địa chỉ nguồn rõ ràng, kèm tên tác giả (nếu có) nhằm tránh vi phạm bản quyền; đồng thời cung cấp tên cơ quan, đơn vị xuất bản bản tin đồ họa để độc giả, cũng như cá nhân, tổ chức sử dụng đăng phát lại biết được nguồn gốc rõ ràng của bản tin./.